W Lesznie – o niepodległej i ewangelikach

Odrodzenie państwowości polskiej w roku 1918 stanowiło rezultat pracy i walki kolejnych pokoleń Polek i Polaków. Niepogodzeni z utratą suwerenności, starali się, włączeni w odrębne organizmy polityczne państw zaborczych, stworzyć podglebie dla przyszłego czynu niepodległościowego. Aktywny udział w tych działaniach brały osoby wywodzące się z różnych warstw społecznych, reprezentujące inne poglądy polityczne, czy też przynależność konfesyjną. Kwestię obecności ewangelików w tym procesie przybliżyło spotkanie z dr Łukaszem Barańskim, teologiem luterańskim i historykiem, które odbyło się w piątek 19 października 2018 roku w leszczyńskiej Bibliotece Publicznej im. Stanisława Grochowiaka. Od szesnastu lat, pod hasłem “Ewangelicy w Lesznie” organizowane są tam odczyty i prelekcje o szerokiej formule tematycznej Także i tym razem warto było zajrzeć w gościnne progi Biblioteki, gdyż poruszana w wystąpieniu dr Barańskiego problematyka, choć stale obecna w badaniach historycznych, nie sytuuje się w pierwszym szeregu opowieści o tworzeniu zrębów niepodległej Polski.

Spotkanie z dr Barańskim ukazało, jak silna była tożsamość narodowa Polek i Polaków zamieszkujących przez stulecia ziemie Śląska Cieszyńskiego. W połączeniu z wytrwałością w wyznawaniu ewangelickiej wiary, fale prześladowań i niedogodności, podziwiać można ich zaangażowanie w walkę o sprawę polską w zaborze austriackim. W odzyskiwanie państwowości polskiej włączali się także Polacy, którzy stali się takimi z wyboru. Przybywający do Polski imigranci odnajdowali w społeczeństwie i kulturze swoją ojczyznę. Trudno wyobrazić sobie historię polskiego ewangelicyzmu bez zaczynu ks. Leopolda Otto (1819-1882) czy też Samuela Bogumiła Linde (1771-1847). Następnym pokoleniom przyszło w udziale zrealizowanie marzeń ich poprzedników. Ksiądz biskup Juliusz Bursche (1862-1942) – jako działacz niepodległościowy, superintendent Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Królestwie Polskim (zabór rosyjski) włączył się bardzo intensywnie w proces odradzania się Rzeczpospolitej i Kościoła na jej terenach.

Prelekcja doktora Barańskiego stanowiła bardzo dobrą okazję, aby przypomnieć, jak skomplikowanym procesem było odzyskanie niepodległości. Zaangażowanych weń było bardzo wielu – od dyplomatów – po zwykłych ludzi, biorących udział w ówczesnych wydarzeniach.

Małgorzata Grzywacz